zz_Fa'a Samoa

Samoa wyrasta z turkusu i błękitu niezmierzonych wód Pacyfiku. Odizolowane od sąsiednich archipelagów wyspy to miejsce, gdzie krystalicznie czyste wody oceanu spotykają się z pełną życia dżunglą pierwotnych lasów deszczowych. Zapraszamy w podróż na maleńkie, często bezludne wysepki, w wędrówkę przez zarządzane przez wodzów tradycyjne wioski, do egzotycznego państewka Samoa! Odwiedzimy również będące częścią USA Samoa Amerykańskie, gdzie odkryjemy jeden z najwspanialszych parków narodowych w Stanach Zjednoczonych.

Talofa Samoa!

Talofa po samoańsku oznacza "witaj". Tym słowem uśmiechnięci wyspiarze z zatkniętym za ucho kwiatem frangapani pozdrawiają przybyszów z dalekich krain. Każdy, kto przybywa na wyspy powinien przyjąć Fa'a Samoa - "Samoańską Drogę" - przesycone tradycyjną kulturą, oryginalne spojrzenie na świat. Społeczeństwo na Samoa jest bardzo konserwatywne, od wieków zorganizowane w ten sam sposób. Każda rodzina ma swojego patriarchę, zwanego matai, wioski zarządzane są przez wodzów, każdy pieczołowicie przestrzega norm zwyczajowych.  Samoa leży w południowej części Pacyfiku, cały archipelag rozciąga się na długość ponad 600 kilometrów: jego zachodnia część to niepodległe państwo Samoa a wschodnia to terytorium USA. Wyspy otoczone są barierą raf koralowych, a w ich centralnej części spotkamy wyniosłe na ponad 1800 m n.p.m. wulkany.

Wyspy Żeglarskie

Używana na dawnych mapach nazwa Wysp Żeglarskich nawiązuje do znakomitej wśród Samoańczyków znajomości mórz. Samoę zasiedlono po raz pierwszy około trzech tysięcy lat temu. Dopiero w XVIII wieku nastąpiły pierwsze kontakty Samoańczyków ze światem zachodnim, kolejne stulecie przyniosło upowszechnienie chrześcijaństwa na wyspach i ostateczne wytrzebienie kanibalizmu. Wtedy też wschodnia część archipelagu stała się częścią USA, zachodnia zaś początkowo stanowiła posiadłość niemiecką, następnie nowozelandzką, by wreszcie, w 1962 roku - jako pierwsza na Pacyfiku kolonia - ogłosić niepodległość.

Spotkania z fa'afafine

Jedną z ciekawostek kultury samoańskiej jest zjawisko fa'afafine. Podział wszystkich ról społecznych jest przypisany do płci, ale płci w kulturze samoańskiej są nie dwie, lecz... trzy! Prócz kobiet i mężczyzn na Samoa żyją fa'afafine - są to bilogiczni mężczyźni, którzy czują się kobietami. Fa'afafine rozpoznawani (rozpoznawane) są zazwyczaj przez rodziców we wczesnym dzieciństwie. Słyną z pracowitości i poświęcenia rodzinie, zajmują się pracami domowymi oraz opieką nad dziećmi. Osoby te w życiu codziennym mogą wiązać się zarówno z mężczyznami (ale związki te nigdy nie są traktowane jako związki homoseksualne, lecz jako relacje mężczyzny z trzecią płcią), jak i kobietami. Trzecia płeć to zjawisko całkowicie naturalne i powszechne w wielu krajach rejonu Polinezji, ale największa ilość fa'afafine mieszka właśnie na Samoa.

Savai'i i Manono

Savai'i, to jedna z najbardziej wyjątkowych wysp Pacyfiku, miejsce gdzie tradycyjna kultura samoańska wciąż rozkwita. Aby przedostać się na Savai'i, wsiądziemy na lokalny prom. Widok z jego okien na rozsiane pośród turkusowych wód Pacyfiku wysepki to niezapomniane przeżycie! Po przypłynięciu na Savai'i wyruszamy na objazd wyspy. Na naszej trasie znajdą się między innymi wodospady Afu-A-Au i Mu Pagoa, plaże Nuu i Faiaai, Wietrzne Otwory Alofaaga, Rezerwat Lasu Deszczowego Falealupo, jaskinia Peapea oraz rozlewisko zastygłej lawy Saleaula. Wysepka Manono położona jest w połowie drogi z Upolu na Savai'i. Na całej wyspie mieszka zaledwie około tysiąca osób. Wiodą oni niezwykle spokojne życie, z dala od pośpiechu współczesnego świata. Podczas pobytu na Manono warto wybrać się w około dwugodzinną wycieczkę pieszą dookoła wyspy. Co chwilę witać nas będą roześmiane twarze mieszkańców, wołających "malo!" ("cześć!").

Upolu

Wyspa Upolu kryje niebywałą ilość zarówno przyrodniczych, jak i kulturowych atrakcji. Naszą przygodę na Upolu rozpoczniemy w Apii - kameralnej stolicy państewka, gdzie wyruszymy w eskapadę kulturową po mieście, odkrywając uroki jego kolonialnej architektury. Podczas objazdu wyspy zobaczymy kilka, niezwykle malowniczych, wybijających prosto z dziewiczej dżungli wodospadów, chylące się od starości wioski oraz piękne plaże. Zwiedzimy dom, w którym ostatnie lata życia spędził szkocki powieściopisarz Robert Louis Stevenson, autor m.in. "Wyspy Skarbów" i "Porwanego za młodu". Na Upolu zobaczymy między innymi wodospad Sopoaga, zjawiskowo piękny rów To Sua, położoną nad samym oceanem jaskinię Piula oraz cudowne plaże na wschodnim wybrzeżu. Po zakończonym objeździe wyspy zatrzymamy się na jeden dzień na bezludnej wysepce Namua. Jest to miejsce całkowitej ucieczki od cywilizacji. Na wysepce zbudowano jedynie kilka drewnianych chat fale. W tej samotni na środku Pacyfiku spędzimy nasze, już jedne z ostatnich, chwil na Samoa.

Samoa Amerykańskie: przekraczamy linię zmiany daty

Przymiotnik "Amerykański" przy nazwie Samoa przywołuje skojarzenia: "McDonald's, hot dog i Coca-Cola". Jakże inaczej wygląda Samoa Amerykańskie! Mimo, iż jest to pełnoprawny teren Stanów Zjednoczonych, zachowana została tu całkowita autonomia kulturowa. Do tego stopnia, iż decyzję o możliwości wjazdu na ten obszar nie podejmują amerykańscy urzędnicy konsularni lecz... lokalny, rezydujący na Samoa wódz! Podczas trwającej zaledwie 35 minut podróży z Apii do Pago Pago przekroczymy międzynarodową linię zmiany daty, dzięki czemu "zyskamy" jeden dzień (przykładowo: samolot wylatuje o 16.00 we wtorek, a ląduje o 16.35 w poniedziałek)! "Zyskany" dzień stracimy niestety przy powrocie z Samoa Amerykańskiego na Samoa. W Pago Pago podąrzymy szlakiem zabytkowej architektury kolonialnej, która przywołuje atmosferę końca XIX wieku oraz odwiedzimy miejsca związane z Sadie Thompson, nazywaną "kobietą bez wstydu, damą bez duszy". Owa, urodzona pod koniec XIX wieku bezbożnica zasłynęła jako pierwsza w światowej kinematografii gwiazda filmów porno. Jej legenda do dziś żyje w sennym portowym miasteczku Pago Pago, a historia Sadie uwieczniona została w filmie "Port Pago Pago", który przez całe dziesięciolecia był zabroniony w Stanach Zjednoczonych jako przynoszący zgorszenie.

Bula Fidżi!

Podczas przelotu na wyspy Samoa zatrzymamy się na wyspach Fidżi. W trakcie krótkiego postoju będziemy mieć okazję do zobaczenia kilku ciekawych miejsc: Parku Narodowego Koroyanitu i tradycyjnych wiosek Abaca i Navala, gdzie przejdziemy ceremonię sevusevu, która polega na prezentacji prezentu dla wodza wioski oraz jej duchów opiekuńczych. Najbardziej cenionym prezentem dla wodza jest kava – sproszkowany proszek z ziół Piper methysticum. Podczas pobytu na Fidżi wyruszymy również w rejs statkiem na dwa archipelagi wysp: koralowe Mamanucas i wulkaniczne Yasawas. W miasteczku Nadi zwiedzimy interesujące drawidyjskie miejsce kultu.